Η κατάσχεση στο ποινικό δίκαιο.

 

Η κατάσχεση αποτελεί μια από τις ανακριτικές πράξεις κατά την οποία πραγματοποιείται αφαίρεση αντικειμένων η εγγράφων που έχουν σχέση με κάποιο έγκλημα χωρίς τη θέληση του κατόχου τους.

 Κάθε έγκλημα έχει κάποιον θήτη, κάποιο θύμα, συγκεκριμένο χρονικό και τοπικό πλαίσιο και υλικά αντικείμενα που σχετίζονται με αυτό. Τα αντικείμενα που έχουν σχέση με το έγκλημα αποτελούν πειστήρια του εγκλήματος και είναι τα ακόλουθα: α) τα προϊόντα του εγκλήματος όπως είναι οι ναρκωτικές ουσίες, τα κλοπιμαία, τα προσημειωμένα χαρτονομίσματα κ.α, β) τα μέσα τέλεσης ή όργανα του εγκλήματος όπως είναι το μαχαίρι, το όπλο, το δηλητήριο, το σώμα πλαστής επιταγής κ.α, γ) οποιοδήποτε αντικείμενο ή ίχνος μπορεί να σχετίζεται με το έγκλημα όπως είναι ιδρώτας, σάλιο, τρίχες, ιστός δέρματος, αποτυπώματα, αίμα, γενετικό υλικό κ.α. Τα πειστήρια του εγκλήματος μπορεί να αποτελέσουν τουλάχιστον ενδείξεις αν όχι αποδείξεις για την υπόδειξη του ενόχου στο υπό εξέταση έγκλημα. Η κατάσχεση ως μέτρο δικονομικού καταναγκασμού και ανακριτική πράξη θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή της αναλογικότητας. Οι σκοποί που εξυπηρετεί είναι οι ακόλουθοι: α) η διασφάλιση χρήσιμων αποδείξεων που θα βοηθήσουν στη διαλεύκανση του εγκλήματος και την ορθή απονομή της δικαιοσύνης και β) στο να εξασφαλιστεί η κατοχή των αντικειμένων που πρόκειται να δημευθούν ως παρεπόμενη ποινή ή μέτρο ασφαλείας.

 Ωστόσο, η κατάσχεση όπως και κάθε ανακριτική πράξη υπόκειται σε όρια. Αν θεωρείτε πως ενυπάρχει υπέρβαση των ορίων αυτών, ο ποινικολόγος (https://www.kamouzis.gr/poinikologos/) είναι ο κατάλληλος επιστήμονας για να προστατεύσει τα δικαιώματα σας. Στο άρθρο 19 του Συντάγματος αναφέρεται πως είναι απόλυτα απαραβίαστο το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας εκτός αν πρόκειται για ζητήματα εθνικής ασφάλειας ή για ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα. Είναι σημαντικό να λεχθεί πως δεν επιτρέπεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση των άρθρων 9, 9Α και 19 του Συντάγματος και συνακόλουθα απαγορεύεται η κατάσχεση σε τέτοια στοιχεία όπως είναι για παράδειγμα οι επιστολές, με την εξαίρεση βέβαια των λόγων εθνικής ασφάλειας και της βαρύτητας του υπό διερεύνηση εγκλήματος. Τα πράγματα που κατάσχονται φυλάσσονται από φερέγγυο φύλακα και τα τιμαλφή ή τα χρήματα παραδίδονται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Πραγματοποιείται έκθεση για αυτά και εφόσον μετά από τη πάροδο πενταετίας αποδειχθεί πως δεν έχουν αποδεικτική αξία καταστρέφονται μετά από έγκριση επιτροπής που αποτελείται από έναν εισαγγελέα ή αντεισαγγελέα πρωτοδικών, από έναν υπάλληλο της γραμματείας του πρωτοδικείου και ένας της εισαγγελίας. Πράγματα που είναι ρυπαρά ή επιβλαβή για τη δημόσια υγεία καταστρέφονται και πριν από τη πάροδο της πενταετίας.

 Τέλος, τα πυρομαχικά και τα όπλα μετά από έγγραφη πρόσκληση του εισαγγελέα παραδίδονται στην αρμόδια στρατιωτική υπηρεσία μετά από τη σύνταξη σχετικού πρωτοκόλλου.